پنجشنبه 17 آبان 1403
تغييرات سه دهه اخير شبكه برق باعث توجه روزافزون به تجهيزات الكترونيك قدرت شده است. يكي از اين تغييرات تغییر پارادایم ساختار سنتی شبكه برق و ظهور شبكه‌های هوشمند مبتنی بر تحول دیجیتال است. از سوی دیگر تولید انرژی از سوخت‌های فسیلی نیز دچار چالش‌های جدی گردیده است و آسیب‌های زیست محیطی و گرمایش زمین باعث بروز پاردایم جدیدی مبتنی بر تولید انرژی از منابع تجدیدپذیر گردیده است.
توسعه شبكه‌های هوشمند و منابع انرژی‌های تجدیدپذیر به عنوان راهكار اصلی مواجهه با پديده گرم شدن زمين مطرح و در حال پی‌گيری است. بدون شك تصور شبكه هوشمند و منابع تولید انرژی‌های تجدیدپذیر بدون بکارگیری گسترده تجهيزات الكترونيك قدرت بسیار دور از ذهن است و اساس اين شبكه‌ها بر بكارگيری تجهيزات الکترونیک قدرت با قابليت كنترل‌پذيری بالا بنا نهاده شده است. از طرفی شبكه‌های برق در آينده برای اینکه بتوانند نيازهایی از جمله بار مصرفی، قابليت اطمينان امنيت و اقتصادی بودن را برآورده سازند بايد دارای ويژگی تعاملی و خودكار بودن باشند. اين ویژگی نيازمند تكنولوژی‌های متعددی است كه از جمله مهمترين آنها فناوری تجهیزات الكترونيك قدرت است. تجهيزات الكترونيك قدرت بطور كلی دارای نقش‌هايی از قبیل تبديل انرژی الكتريكی از شكل AC به DC و بر عكس، تغيير شكل موج ولتاژ يا جريان، تغيير آرايش شبكه برق، فراهم نمودن امپدانس مجازی قابل كنترل و ... در شبكه هستند.
با توجه به مسائل و ضروریات ذکر شده پروژه تدوین سند راهبردی و نقشه راه توسعه فناوری تجهیزات الکترونیک قدرت در شبکه برق در سال 1395 در پژوهشگاه نیرو آغاز و در سال 1396 سند نهایی مورد تایید کمیته راهبری تدوین سند قرار گرفت. برای تدوین این سند، ابتدا انواع فناوری‌های تجهیزات الکترونیک قدرت برای کاربردهای مختلف در دنیا شناسایی شد و میزان سرمایه گذاری و توجه کشورهای مختلف در امر تحقیق و توسعه این تجهیزات بررسی گردید. سپس بر اساس رهنمودهای کمیته راهبری پروژه که متشکل از نخبگان دانشگاهی و نمایندگان دستگاه‌های حاکمیتی دخیل در این صنعت بودند، چشم انداز و کاربردهای مختلف تجهیزات الکترونیک قدرت برای کشور در یک افق 10 ساله (سال 1404) اولویت‌بندی گردید. در ادامه با استخراج چالش‎های توسعه فناوری‌های تجهیزات الکترونیک قدرت، سیاست‎ها و اقدامات لازم جهت توسعه این حوزه شناسایی گردید و با در نظر گرفتن چالش‎ها و اولویت‎های احصا شده، پروژه‎هایی جهت توسعه فناوری‌های تجهیزات الکترونیک قدرت اولویت‎دار تدوین گردید که در این سند به آنها اشاره شده است.
با اتكال به خداوند متعال، در راستای تحقق جهت‌گیری‌های کلان صنعت برق در زمینه توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، کاهش تلفات انرژی، بهبود بهره‌وری، قابلیت اطمینان و پايداری شبكه و افزایش صادرات برق به کشورهای همسایه، حوزه فناوری‌ تجهیزات الکترونیک قدرت کشور با تکیه بر توانمندی متخصصان داخلی، قطب فناوری الکترونیک قدرت منطقه در سال 1404 خواهد بود.
  • دستیابی به جایگاه نخست مصرف در بازار داخلی با قابلیت رقابتی بين المللی
  • پیشتازی در طراحی، تولید و بهره‌برداری از تجهیزات تولید شده بومی در میان کشورهای منطقه
  • دستیابی به سهمی از بازارهای بین‌المللی به ویژه بازارهای منطقه
  • برخورداری مراکز آموزشی و پژوهشی کشور از دانش روز دنیا در زمینه فناوری‌های جدید و نوظهور با رویکرد ساخت نمونه‎های آزمایشگاهی