طرح‌ها و مگاپروژه‌ها

به‌منظور کاهش و کنترل خوردگی تجهیزات و تأسیسات صنعت برق در حوزه تولید، انتقال و توزیع برق، فناوری‌های گوناگونی وجود دارد. این فناوری‌ها در چهار حوزه عمده: انتخاب مواد، پوشش، حفاظت کاتدی و بازدارنده خوردگی قرار می‌گیرند. بر این اساس یکی از دو طرح سند "توسعه فناوری‌های کنترل و پایش خوردگی در صنعت برق" با عنوان " طرح توسعه فناوری‌های کنترل خوردگی در صنعت برق" تعریف گردیده و مگاپروژه‌ها و خوشه پروژه‌های مرتبط با موضوع در این طرح قرار گرفته است.

این طرح شامل مگاپروژه‌های ذیل، در جهت کنترل و کاهش خوردگی در صنعت برق تهیه و در قالب پروژه‌های آتی به انجام خواهد رسید:

یکی از فناوری‌های مهم کنترل خوردگی اعمال پوشش‌های مقاوم به خوردگی است که با استفاده از آن می‌توان سطح آلیاژ را در برابر خوردگی مقاوم نمود و از سوی دیگر آلیاژی را به کاربرد که استحکام مکانیکی خوبی داشته باشد. انتخاب پوشش مناسب برای هرکدام از تجهیزات، وابسته به شرایط کاری و محیطی متغیر می‌باشد. برای مثال اگر قطعات در معرض دماهای بالا قرار داشته باشند، نیاز است که از پوشش‌های مقاوم به خوردگی داغ استفاده شود و درصورتی‌که پوشش‌ها در معرض اتمسفر و خوردگی اتمسفری قرار داشته باشند، بایستی از پوشش‌های مقاوم به خوردگی اتمسفری استفاده شود. با توجه به گسترده بودن کاربرد پوشش‌ در تجهیزات گوناگون صنعت برق(پوشش‌های آلی و تبدیلی، پوشش‌های مقاوم به دمای بالا و سایر پوشش‌های متناسب با کاربرد در صنعت برق)، پوشش‌های اعمالی بر تجهیزات با اولویت ازنظر خوردگی از اهمیت بالاتری برخوردار می‌باشند. لذا پروژه‌های اجرایی مختلف با هدف توسعه دانش فنی پوشش‌های مقاوم به خوردگی در تجهیزات با اولویت صنعت برق، در قالب این مگاپروژه، توسعه یافته و با کسب فناوری آن‌ها به مرحله کاربرد خواهند رسید.

فناوری حفاظت کاتدی یکی دیگر از فناوری‌های مهم کنترل خوردگی تجهیزات و سازه‌های صنعت برق می‌باشد. این فناوری به‌عنوان مؤثرترین روش حفاظتی به‌منظور جلوگیری از خوردگی سازه‌های مدفون در خاک و محیط‌های آبی شناخته‌شده است و به‌طور گسترده در صنعت برق کشور مورداستفاده قرار می‌گیرد. لذا نظر به اهمیت فناوری حفاظت کاتدی، توسعه دانش فنی سیستم‌های حفاظت کاتدی (بروش آند فداشونده و روش اعمال جریان) در قالب مگاپروژه، به انجام خواهد رسید.

فناوری افزودنی‌ها و بازدارنده‌های خوردگی، یکی دیگر از فناوری‌های مهم کنترل خوردگی می‌باشد. بازدارنده‌های خوردگی افزودنی‌هایی هستند که با تغییر سطح فلز، محیط و یا هردو آن‌ها، خوردگی را تحت کنترل درمی‌آورند. افزودن مقادیر کمی از بازدارنده‌های مناسب به محیط‌های خورنده، خوردگی را به میزان قابل‌ملاحظه‌ای کاهش می‌دهد. هم‌چنین افزودنی‌های دیگری به‌منظور جلوگیری از ایجاد رسوب و یا از بین بردن جلبک‌ها و باکتری‌ها مورداستفاده قرار می‌گیرند. تشکیل رسوبات معدنی در بویلرها، مبدل‌های حرارتی و .... ازجمله مشکلات موجود در صنعت برق می‌باشد. این رسوبات در حلال‌های معمول نامحلول بوده و امکان استفاده از حلال‌های بسیار اسیدی به دلیل خورندگی شدید در سیستم وجود ندارد. لذا راه‌حل معمول استفاده از افزودنی‌های ضد رسوب می‌باشد. قبل از این، بازدارنده‌ها و افزودنی‌ها به‌منظور کنترل خوردگی در بعضی از تجهیزات صنعت برق مورداستفاده قرار گرفته‌اند و به دلیل اهمیت آن‌ها، پروژه‌هایی اجرایی در قالب مگاپروژه توسعه فناوری‌های نوین مربوط به بازدارنده‌های خوردگی تعریف شده و اجرا خواهند گردید.

با توجه نقش حیاتی بازرسی و پایش خوردگی در تجهیزات و مواد مورد استفاده در صنعت برق، طرح توسعه فناوری‌های نوین پایش خوردگی در صنعت برق به عنوان دومین طرح سند "توسعه فناوری‌های کنترل و پایش خوردگی در صنعت برق" شامل مگاپروژه‌های ذیل و در قالب پروژه‌های آتی به انجام خواهد رسید:

فناوری‌های بازرسی فنی خوردگی، یکی از روش‌های پایش خوردگی است که در آن علاوه بر بهره گرفتن از مبانی روش‌های آزمون خوردگی از سایر روش‌ها مانند تست‌های غیرمخرب نیز بهره می‌برد. یکی از کاربردهای مهم این روش‌ها در صنعت برق، تشخیص عیوب قطعات نیروگاهی و تجهیزات شبکه انتقال و توزیع برق می‌باشد. از سوی دیگر صنعت برق کشور نیاز به یک سیستم نظام‌مند در زمینه بازرسی فنی و مدیریت خوردگی می‌باشد. سیستمی که با استفاده از منابع انسانی متخصص و فناوری‌های بازرسی فنی، پایش و کنترل خوردگی می‌تواند باعث پیشگیری بسیاری از خسارات خوردگی گردد. لذا در همین رابطه پروژه‌هایی در قالب مگاپروژه توسعه فناوری‌های بازرسی فنی خوردگی در صنعت برق، اجرا خواهند گردید.

یکی دیگر از ابزارهای لازم برای پیشگیری از وقوع خوردگی در صنعت برق، پایش خوردگی تجهیزات و قطعات می‌باشد. با اجرای روش‌های مربوط به پایش خوردگی در تجهیزات مختلف صنعت برق، می‌توان از کم و کیف پدیده‌ی خوردگی آگاه شد و از به وجود آمدن خسارات بیشتر در سیستم جلوگیری نمود. این فناوری، یکی از فناوری‌های نسبتاً جدید کنترل خوردگی در صنعت برق کشور می‌باشد. به همین دلیل انجام فعالیت‌های لازم به صورت متمرکز، به‌منظور توسعه این فناوری در صنعت برق کشور حائز اهمیت است. به همین جهت پروژه‌های اجرایی در قالب مگاپروژه توسعه فناوری‌های پایش خوردگی در صنعت برق تعریف شده و به انجام خواهد رسید.